Upadłość konsumencka a upadłość przedsiębiorcy (jednoosobowa działalność gospodarcza)

Z długami nierzadko zmierzyć się muszą nie tylko konsumenci, ale również przedsiębiorcy. Po zmianach w obowiązującym prawie o upadłość konsumencką jest znacznie łatwiej, aniżeli miało to miejsce kilkanaście lat wstecz. Jeśli zaciągnięte przez nas finansowe zobowiązania przekraczają możliwości zarobkowe, warto rozważyć kwestię upadłości konsumenckiej czy też upadłości gospodarczej.

Czy przedsiębiorca (działalność gospodarcza) może złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Jak wskazuje nazwa, upadłość konsumencka przeznaczona jest dla osób fizycznych. Także zadłużeni rolnicy, którzy przestali już prowadzić działalność i zechcą skorzystać z oddłużenia, mogą złożyć stosowny wniosek o upadłość, mając na względzie przepisy związane z upadłością konsumencką. Z uwagi na fakt, iż upadłość gospodarcza jest kosztownym i skomplikowanym procesem, wiele osób zasłużonych będących przedsiębiorcami zastanawia się, czy jest jakaś alternatywa na pozbycie się długów. Rozwiązanie może stanowić zamknięcie działalności gospodarczej i późniejsze skorzystanie z upadłości konsumenckiej. 

Różnice między upadłością konsumencką a upadłością przedsiębiorcy – koszty, procedura

Cel, jaki ma postępowanie

W wypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, upadłość ma windykacyjny charakter, zaś cel postępowania stanowi zaspokojenie wierzycieli w możliwie najwyższym stopniu. Jeżeli pozwolą na to racjonalne względy – dotychczasowa firma dłużnika zostanie zachowana. Wskazuje na to chociażby fakt, iż w wypadku, kiedy właściciel firmy nie ma środków mających pokryć koszty postępowania, wniosek o upadłość zostanie oddalony. Natomiast w wypadku osoby fizycznej, cel postępowania – taki sam wobec jak największego zaspokojenia wierzycieli – stanowi oddłużenie dłużnika. 

Brak majątku a koszty postępowania upadłościowego

Brak majątku pod postacią dóbr użytku trwałego albo dochodów stanowi nieusuwalną przeszkodę dla postępowania upadłościowego przedsiębiorcy. Wówczas oddalenie wniosku przez sąd jest obligatoryjne, a przedsiębiorca zostaje skazany na toczenie się przeciw niemu postępowania o charakterze egzekucyjnym. Natomiast w wypadku konsumentów brak majątku, który mógłby zaspokoić chociażby po części wierzycieli, nie jest przeszkodą dla przeprowadzenia upadłości konsumenckiej. 

Wymogi formalne wniosku o upadłość

Wniosek o upadłość osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej musi spełnić mniej wymogów formalnych w zakresie treści oraz ilości załączników. 

Tylko jeden wierzyciel

Postępowanie upadłościowe osoby prowadzącej działalność gospodarczą, ma uregulować wspólne dochodzenie roszczeń przez różnych wierzycieli wobec pojedynczego dłużnika. Dlatego zatem warunkiem ogłoszenia upadłości gospodarczej, będzie istnienie przynajmniej dwóch wierzycieli. W wypadku zaś konsumentów – z uwagi na postępowanie, jakim jest oddłużenie – nie ma konieczności pojawienia się zadłużenia wobec przynajmniej 2 podmiotów. Konsument może mieć tylko jednego wierzyciela, na przykład bank, od którego otrzymał kredy na poczet zakupu domu. 

Socjalny przywilej odnośnie do zaspokojenia mieszkaniowych potrzeb osoby upadłej

Wyłącznie w przypadku upadłości osoby fizycznej, spotykane jest uprzywilejowanie upadłego odnośnie sprzedaży przez syndyka domu albo mieszkania poprzez wydzielenie kwoty z masy upadłości na poczet czynszu najmu mieszkania dla upadłego. Dom albo mieszkanie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, stanowi składnik masy upadłości podlegający zasadom likwidacji, zaś jej mieszkaniowe potrzeby nie będą w żaden sposób uwzględnione w przebiegu postępowania. 

Postępowanie o charakterze naprawczym dla osób, które zagrożone są niewypłacalnością

Postępowanie naprawcze, ma za zadanie zapobiegać powstaniu stanu niewypłacalności nadmiernie zadłużonego przedsiębiorcy. Nie istnieje odpowiednik dla takiego postępowania w wypadku osób fizycznych. Zagrożeni niewypłacalnością konsumenci, mają szansę skorzystania tylko z metod pozasądowych odnośnie regulacji cywilnoprawnych stosunków z wierzycielami. 

Plan spłaty

Plan spłaty, stanowi szczególne rozwiązanie, które nie jest obowiązkowe dla osób korzystających z upadłości konsumenckiej, oczywiście pod pewnymi warunkami. Przedsiębiorcy chcący skorzystać z instytucji upadłości, mają obowiązek spłaty zadłużenia w ratach.

Co wybrać w przypadku decyzji o zakończeniu działalności gospodarczej?

Najlepszym wyborem, będzie zdecydowanie upadłość konsumencka, która może pomóc w oddłużeniu również osobom fizycznym, które są byłymi przedsiębiorcami. Jest to skuteczna opcja, która pozwala na zakończenie nierentownej działalności gospodarczej, jak również umorzenie wszystkich zobowiązań upadłego – nie tylko wobec wierzycieli publicznych, ale też prywatnych. 

Co grozi za niezłożenie wniosku o upadłość przedsiębiorcy?

Z uwagi na fakt, iż upadłość może zaspokoić wierzycieli w korzystniejszy sposób, aniżeli ma to miejsce w wypadku postępowania egzekucyjnego, to niedopełnienie obowiązku złożenia wniosku o takie postępowanie przez przedsiębiorcę, podlega niżej opisanym sankcjom: 

• odpowiedzialność wynikająca z przepisów ustawy o prawie upadłościowym. Przedsiębiorca poniesie odpowiedzialność za niezłożenie wniosku w wyznaczonym terminie (30 dni), chyba iż nie ponosi za to winy. Może się uwolnić od odpowiedzialności, tym bardziej jeśli uda się mu wykazać, iż w terminie określonym ustawą, zostało rozpoczęte postępowanie restrukturyzacyjne lub zatwierdzono układ w zakresie postępowania o zatwierdzenie tego układu,
• odpowiedzialność cywilna, która wynika z kodeksu spółek handlowych. Jeśli egzekucja wobec spółki okaże się nieskuteczna, osoby będące członkami zarządu solidarnie odpowiadają za zobowiązania,
• odpowiedzialność innych osób z uwagi na składki na ubezpieczenia społeczne,
• odpowiedzialność osób będących członkami zarządu spółek s.a. oraz z.o.o., co wynika z artykułu o ordynacji podatkowej za podatkowe zobowiązania.

Czy sąd może oddalić wniosek o upadłość konsumencką?

Wniosek o upadłość konsumencką, może zostać oddalony przez sąd, jeśli: 

• wobec osoby fizycznej, jeśli w czasie dziesięciu lat wstecz przed złożeniem wniosku była już prowadzona upadłość konsumencka, niemniej została ona umorzona z innych powodów, aniżeli z uwagi na wniosek samego konsumenta (na przykład podczas uprzedniego postępowania, osoba fizyczna nie spełniła swoich obowiązków – na przykład zataiła ważne informacje, co zakończyło się umorzeniem całego postępowania),
• w stosunku do osoby fizycznej, jeśli w czasie dziesięciu lat wstecz przed wnioskiem, w poprzednim upadłościowym postępowaniu został uchylony plan spłat (konsument go nie wykonał, zataił źródło dochodów, nie złożył odpowiednich sprawozdań).

W opisanych wyżej przypadkach, sąd może jednakże wydać postanowienie odnośnie upadłości, jeśli postępowanie będzie uzasadnione względami humanitarnymi albo względami słuszności. Zatem, wszystko jest zależne w dużej mierze od sędziego prowadzącego dane konsumenckie postępowanie upadłościowe. 

Kancelaria Adwokacka Anna Wołczkiewicz może pomóc w ustaleniu, czy zachodzi podstawa do nieważności oraz wnieść skargę o wznowienie postępowania.

Skontaktuj się z nami